Το “ταξίδι” του σπερματοζωαρίου
Με βάση τις τελευταίες μελέτες το 15-20% των ζευγαριών που θέλουν να κάνουν οικογένεια θα χρειαστεί βοήθεια γιατρού για να πετύχει το ποθητό αποτέλεσμα. Ο γιατρός, μέσα από μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων, θα ελέγξει την γονιμότητα τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας. Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο της ανδρικής γονιμότητας, το πρώτο, και πολλές φορές και τελευταίο, βήμα είναι το σπερμοδιάγραμμα. φέρει όλες τις πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά που μας καθορίζουν.
Στο σπερμοδιάγραμμα θα δούμε πόσα σπερματοζωάρια έχει το δείγμα, πώς αυτά κινούνται ώστε να φτάσουν στο ωάριο και ποια είναι η μορφολογία τους, για να καθορίσουμε αν θα μπορέσουν να διεισδύσουν στο ωάριο και να το γονιμοποιήσουν.
Ένα καλό σπερμοδιάγραμμα σημαίνει και καλές πιθανότητες για πατρότητα στον άνδρα και αυτό, στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων, σημαίνει το τέλος της διερεύνησης της γονιμότητας στον άνδρα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, ο έλεγχος αυτός προχωράει λίγο βαθύτερα. Αφενός τα προβλήματα που ζητούν λύση και αφετέρου η καινούρια γνώση που προσφέρει απαντήσεις έχουν στρέψει τον έλεγχο της γονιμότητας του άνδρα προς καινούριες κατευθύνσεις, κυρίως στον έλεγχο του γενετικού υλικού, του DNA. Το DNA, που βρίσκεται μέσα στον πυρήνα των σπερματοζωαρίων μεταφέρει όλες τις πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά που μας καθορίζουν.
Το DNA, που κανονικά έχει την μορφή μιας δίκλωνης έλικας, μπορεί να είναι “σπασμένο” σε ορισμένα σημεία, και το σπάσιμο αυτό μπορεί να εμφανιστεί τόσο στη μία όσο και στις δύο αλυσίδες της έλικας. Η εξέταση λοιπόν που ανιχνεύει την δομή του DNA ονομάζεται “κατάτμηση του DNΑ” και οι πληροφορίες που μας δίνει είναι πολύ σημαντικές. Σε ποιες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να έχουμε γνώση της κατάτμησης του DNA; Συνήθως όταν το ζευγάρι δεν μπορεί να πετύχει εγκυμοσύνη, αν και όλες οι εξετάσεις είναι καλές. Ένα καλό δείγμα σπέρματος, ένα δείγμα δηλαδή με καλό αριθμό, κινητικότητα και μορφολογία μπορεί να παρουσιάζει υψηλό ποσοστό κατάτμησης στο γενετικό του υλικό και αυτό θα δυσκολέψει την γονιμοποίηση του ωαρίου.
Δεν είναι όμως μόνο οι περιπτώσεις της ανεξήγητης υπογονιμότητας που θα βοηθηθούν από την γνώση της ποιότητας του DNA. Όταν γίνεται αποβολή του εμβρύου, όταν υπάρχει αποτυχία σε εξωσωματική γονιμοποίηση αν και όλα ήταν καλά ή όταν η ηλικία του συζύγου είναι πάνω από 45 είναι καλό να ελέγχουμε την κατάτμηση του DNA. Και βέβαια, όπως και σε όλα τα εργαστηριακά αποτελέσματα, το αποτέλεσμα έχει κλινική σημασία όταν γίνεται με την ενδεδειγμένη μέθοδο που, στην περίπτωση του ελέγχου του DNA του σπερματοζωαρίου, απαιτεί κυτταρομετρία ροής και χρήση ειδικών χρωστικών.
Έτσι μπορούμε να ελέγξουμε 10.000 σπερματοζωάρια και να έχουμε ένα ασφαλές αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση το σημαντικό γεγονός είναι η δυνατότητα, μέσα από εξειδικευμένες εξετάσεις, να προχωράει το ζευγάρι στην σωστή κατεύθυνση, αντί να στρέφεται σε θεραπείες που δεν είναι απαραίτητες. Και σίγουρα δεν θέλουμε να χάνεται χρόνος, γιατί στον τομέα της γονιμότητας ο χαμένος χρόνος έχει την δική του – καθοριστική – επίδραση στο ποθητό αποτέλεσμα…
