Ντόλυ: 12 χρόνια μετά
Πριν από 12 χρόνια γεννήθηκε η Ντόλυ. Η Ντόλυ διέφερε από τα άλλα προβατάκια γιατί η γέννησή της δεν ήταν το αποτέλεσμα της συνάντησης ωαρίου με σπερματοζωάριο, όπως γίνεται συνήθως. Αντίθετα σ’ αυτή την περίπτωση οι επιστήμονες πήραν ένα ωάριο, αφαίρεσαν τον πυρήνα του και έβαλαν στη θέση του τον πυρήνα ενός άλλου κυττάρου, για την ακρίβεια επιθηλιακού κυττάρου από μαστό προβάτου. Στη συνέχεια, προκάλεσαν τεχνητά στο εργαστήριο τη διαίρεση αυτού του ωαρίου, δημιουργήθηκε έμβρυο που το τοποθέτησαν πίσω στην μήτρα του ζώου και έτσι γεννήθηκε η Ντόλυ.
Η εργαστηριακή διαδικασία λέγεται πυρηνική μεταμόσχευση γιατί γίνεται ανταλλαγή του πυρήνα του ωαρίου με πυρήνα άλλου κυττάρου, στη συγκεκριμένη περίπτωση σωματικού κυττάρου.
Μπορεί η διαδικασία να φαίνεται πολύ απλή, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Αρκεί να αναφερθεί ότι οι επιστήμονες ξεκίνησαν αρχικά με 430 ωάρια από τα οποία έβγαλαν τον πυρήνα, μπόρεσαν να βάλουν γενετικό υλικό από τα επιθηλιακά κύτταρα του μαστού στα 277, κατάφεραν να διαιρεθούν στο εργαστήριο μόλις τα 29 από τα οποία τελικά γεννήθηκε μία μόνο Ντόλυ! Με αυτό λοιπόν τον τρόπο η Ντόλυ είχε δημιουργηθεί χωρίς τη μεσολάβηση σπερματοζωαρίου και ήταν ίδια γονιδιακά με το πρόβατο από το οποίο πάρθηκε το σωματικό κύτταρο.
Η γέννηση της Ντόλυ ήταν η αρχή της επιστήμης της κλωνοποίησης, που σίγουρα δημιούργησε πολλές ελπίδες αλλά παράλληλα δημιούργησε περισσότερα ηθικά διλήμματα. Τα σενάρια κλωνοποίησης ανθρώπων, με τρομακτικές συνέπειες, ειδικά τα πρώτα χρόνια, έδινα και έπαιρναν. Βέβαια από πολύ νωρίς η Ντόλυ παρουσίασε προβλήματα υγείας και τελικά πέθανε πολύ νωρίτερα σε σχέση με άλλα πρόβατα. Αυτό το γεγονός έβαλε προσωρινά ένα φρένο στις προσδοκίες για την κλωνοποίηση του ανθρώπου και τη δημιουργία στρατιών από γενετικά ίδια άτομα.
Παρ’ όλα αυτά οι επιστήμονες του ερευνητικού κέντρου Roslin με το συγκεκριμένο πείραμα είχαν δώσει απάντηση σε ένα σημαντικό βιολογικό ερώτημα: μπορεί ένα διαφοροποιημένο κύτταρο να οδηγηθεί πίσω σε αρχικά στάδια διαφοροποίησης; Ναι, και η απόδειξη ήταν η δημιουργία του εμβρύου από το γενετικό υλικό διαφοροποιημένου κυττάρου, όπως ήταν το κύτταρο του μαστού που χρησιμοποιήθηκε για την γονιμοποίηση του ωαρίου. Έτσι λοιπόν, η αναπαραγωγική κλωνοποίηση, δηλαδή η κλωνοποίηση που αναφέρεται στις περιπτώσεις γέννησης οργανισμού που είναι πανομοιότυπος με ένα γονέα, ατόνησε μέχρι να προκύψουν καινούρια και πιο ρυντικά δεδομένα.
Αντίθετα στην περίπτωση της θεραπευτικής κλωνοποίησης τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί να γονιμοποιηθεί ένα ωάριο με ένα σωματικό κύτταρο και το έμβρυο που θα δημιουργηθεί να φτάσει μόνο μέχρι το στάδιο της βλαστοκύστης, να φτάσει δηλαδή μέχρι το στάδιο το οποίο μπορούμε να πάρουμε βλαστικά εμβρυικά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά, αφού διαφοροποιηθούν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία πολλών συστημάτων στον οργανισμό μας, όπως καρδιακό, νεφρικό ανοσοποιητικό κ.α. Βέβαια, ανθρώπινα ωάρια δεν είναι γενικά εύκολο να βρεθούν ούτε για την χρήση της θεραπευτικής κλωνοποίησης. Ακόμη και αν υπήρχαν έπρεπε να δημιουργούνται στο εργαστήριο έμβρυα, για να καταστραφούν λίγες μέρες μετά, με την απομάκρυνση των βλαστικών κυττάρων. Είναι αυτό ηθικά σωστό; Θα ήταν επιτρεπτό για τους επιστήμονες να «δημιουργήσουν» κατά παραγγελία μια ζωή σαν θεραπεία για μία άλλη; Πολλά και αναπάντητα ερωτηματικά…
